29 Ιουν 2010

Υποψήφιοι Δήμαρχοι

Μέχρι στιγμής τα ονόματα που ακούγονται ως υποψήφιοι Δήμαρχοι του νέου ενιαίου Δήμου Ζαγορίου είναι οι γνωστοί νυν Δήμαρχοι: 1) Παπαναστασίου Γαβριήλ δήμαρχος Κεντρικού Ζαγορίου 2) Σουκουβέλος Γεώργιος, δήμαρχος Τύμφης 3) Σπύρου Βασίλειος, δήμαρχος Ανατ. Ζαγορίου και 4) Τσουμάνης Λεωνίδας κοινοτάρχης Παπίγκου.
 Υπάρχει και μια 5η υποψηφιότητα του κ. Παπαγεωργίου Χρήστου που αυτοπροτάθηκε στο ΠΑΣΟΚ κατά τη διαδικασία επιλογής υποψηφίων από το συγκεκριμένο κόμμα.
Για τη Βοβούσα δεν έχουμε κάτι συγκεκριμένο ούτε για εκπρόσωπο κοινότητας, ούτε για υποψήφιους συμβούλους.

24 Ιουν 2010

Σήμερα Γκ' λιάτα


"Τ' Αγιαννιού γιαννιός ματάκια μ΄
ιου ντουρνιάϊ ασάρι νάπτια
σούνου μέρο σούνου πέρου
σούνου αούμπρ΄ ντι τσιρέσιου
μ' απλικάεΐ σ΄μιάου θ΄αμ΄ άπα
σνου κουτζού γκιορντάνι΄ τ΄άπα
καρ΄ σνάφλ σου πιτράκ΄
κουν΄λα πούλιου νί κ΄ντάτου
κουν΄λα τζιόνι νασουράτου."



Τ΄Αγιαννιού Γιαννιός ματάκια μου,
που κοιμόσουν χτές το βράδυ,
κατω απο την μηλιά κατω απο την αχλαδιά,
κάτω απο την σκιά της κερασιάς,
έσκυψα να πιώ λίγο νερό,
και μου έπεσε το Γκιορντάνι(κολιέ) στο νερό,
ποιός θα το βρει να το στείλει,
με ένα πουλί που δεν κελαηδεί,
και ένα παλικάρι που δεν είναι αρραβωνιασμένο.

Το τραγούδι της Γκ΄αλιάτας της Βωβούσας.

Τα έθιμα της Γκαλιάτας


O Κλήδονας στους βλαχόφωνους Έλληνες

(γράφει ο Τσιαμήτρος Γιάννης εκπ/κός –χοροδιδάσκαλος)
Όπως είπαμε και στο προηγούμενο σημείωμα μας η λέξη κλήδονας προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «κληδών», που σημαίνει προγνωστικό ήχο, δηλαδή λέξεις ή φράσεις τυχαίες που ακούγονται κατά την διάρκεια μαγικών τελετών και στις οποίες αποδίδεται έπειτα προφητική σημασία. Οι αρχαίοι την ημέρα της εορτής των Νουμηνιών είχαν τη συνήθεια του κληδονισμού, εκληδονίζοντο, δηλαδή μάντευαν το μέλλον με τον κλήδονα. Η ίδια τακτική συνεχίστηκε και κατά την έλευση του χριστιανισμού και την ένταξη των παγανιστικών εθίμων στο χριστιανικό εορτολόγιο. Το δρώμενο αυτό μάλιστα με άλλα έθιμα που ανάγονται στις θερινές τροπές του ηλίου συνδέθηκε με την εορτή των γενεθλίων του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου, του μεγαλύτερου προφήτη που προμήνυσε την έλευση του Χριστού, παρόλο που η Εκκλησία επιχείρησε μάταια να το καταδικάσει και να το καταργήσει, παρομοιάζοντας το με βακχική-παγανιστική τελετή.
Το έθιμο συναντάται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας με διάφορες παραλλαγές. Στους βλαχόφωνους πρόκειται για την πρώτη εθιμική εκδήλωση που πραγματοποιείται την καλοκαιρινή περίοδο , όταν αυτοί εγκατέλειπαν τα χειμαδιά και ανέβαιναν στα βουνά για να ξεκαλοκαιριάσουν. Η ονομασία που δίδεται από τους βλάχους για το δρώμενο είναι Ταγιανί, δηλ του Αη-Γιάννη, αλλα ο όρος αυτός δεν διατηρείται σήμερα. Αντίθετα, στις μέρες μας είναι γνωστό με την ονομασία Γκəλιάτα, καθώς έτσι ονομάζεται το στολισμένο με λουλούδια δοχείο που οι κοπέλες γεμίζουν με νερό από τρείς βρύσες. Γκəλιάτα σημαίνει στα βλάχικα στην κυριολεξία καρδάρι για το άρμεγμα των γιδοπροβάτων, κουβάς θα λέγαμε σήμερα, παρόλο που στο δρώμενο χρησιμοποιείται μεταλλικό υδροδοχείο, το γκιούμι. Το έθιμο βέβαια έχει διάφορες μικροπαραλλαγές στα βλαχοχώρια μας όμως σε γενικές γραμμές είχε ως εξής:
Το απόγευμα λοιπόν της παραμονής της εορτής του Γενεθλίου του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου, όλες οι νιόπαντρες και οι ελεύθερες κοπέλες τραγουδώντας βγαίνουν σε παρέες στην άκρη του χωριού, όπου αρχίζει το δάσος, για να βρουν ένα βότανο που ονομάζεται «κουσίτσα», κοτσίδα δηλαδή, γιατί το πλέκουν στις κοτσίδες τους ανάμεσα στα μαλλιά. Όποια βρει το βότανο αυτό, το σημαδεύει δένοντας το με μια κόκκινη κλωστή και στη συνέχεια το σκεπάζει με φύλλα για να μη το δουν και το συλλέξουν οι άλλες παρέες.
Στη συνέχεια όλες οι κοπέλες συγκεντρώνουν κάθε είδος λουλουδιού και κυρίως τη sulhina ή sulfina, το οποία ονομάζεται και galiata, αφού προορίζεται για τον στολισμό του ομώνυμου δοχείου. Ο στολισμός, που γίνεται σε κάποιο από τα σπίτια των κοριτσιών της παρέας και συνοδεύεται από γαμήλια τραγούδια, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεγμένος, ώστε κάθε παρέα να είναι περήφανη για την δικιά της γκαλιάτα. Μέσα στις γκəλιάτες βάζουν τα σημάδια τους ,δηλαδή κοσμήματα, δεμένα σε μικρά μπουκετάκια λουλουδιών.
Την γκəλιάτα την κρατούν ένα ή δύο ανύπαντρα κορίτσια και μαζί με την υπόλοιπη παρέα πηγαίνουν σε τρεις βρύσες όπου θα πάρουν νερό τραγουδώντας «Ούμπλα σόρα βεάρσα φράτε = γέμισε αδελφή χύσε αδελφέ» και άλλα τραγούδια με διάφορες ανα βλαχοχώρι παραλλαγές . Η κοπέλα που κρατάει την γκəλιάτα δεν πρέπει να μιλάει όταν γεμίζει το νερό για να μη χάσει τις προφητικές και θεραπευτικές ιδιότητες του, γι’αυτό και το ονομάζουν «άπα μούτα = αμίλητο νερό», Τα μεσάνυχτα οι κοπέλες επιστρέφουν στο σπίτι και «πάνε την γκəλιάτα για κατάκλιση» κάτω από ένα δέντρο ή από μια τριανταφυλλιά αφού τη σκεπάσουν με ένα κόκκινο νυφιάτικο πέπλο , και την κλειδώσουν με κλειδαριά, έτσι ώστε να αστρονομιστεί όλο το βράδυ.
Πολύ νωρίς το πρωί της 24 Ιουνίου οι κοπέλες και οι νύφες ντυμένες με τα γιορτινά ρούχα πηγαίνουν πάλι στο δάσος , όπου θα μαζέψουν τις κρυμμένες «κουσίτσες» τους και αν τα καταφέρουν και τις κουσίτσες των άλλων. Το κόψιμο της κουσίτσας πρέπει να γίνει ανάποδα, με τις πλάτες στραμμένες στην κουσίτσα. Στην συνέχεια οι νιόπαντρες την τυλίγουν γύρω από τη μέση τους για υγεία, για να έχουν εύκολη γέννα και για να μην αισθάνονται πόνους κατά τη διάρκειά της. Οι ανύπαντρες δένουν με την κουσίτσα το κεφάλι τους και την πλέκουν στις κοτσίδες τους για να μεγαλώσουν.
Τραγουδώντας γεμίζουν τις γκəλιάτες τους με νερό, ενώ συνοδεύονται από δύο αγόρια με ξύλινες σπάθες, που τις προφυλάσσουν από τα αγόρια άλλων παρεών, που συνήθως παραφυλάγουν στα σοκάκια για να τους «χαλάσουν» τις γκəλιάτες. Το «χάλασμα» της γκəλιάτας συνεπάγεται κακοχρονιά για όλες τις κοπέλες, καθώς η τέλεση του δρώμενου επέφερε κατά την πίστη τους εύνοια σε κάθε τομέα.
Στα σπίτια που επισκέπτονται δίνουν λίγο νερό από την γκəλιάτα τους και παίρνουν από ένα αργυρό νόμισμα και λίγο καθαρό νερό ως αντάλλαγμα. Με το νερό της γκəλιάτας βρέχουν τα μαλλιά για να μεγαλώσουν οι κοτσίδες τους και πλένουν το πρόσωπό τους για να ασπρίσει. Με τα χρήματα που θα συγκεντρώσουν θα αγοράσουν φαγώσιμα και υλικά για να φτιάξουν πίτες ή κουλουράκια, τα οποία καταναλώνουν σε γλέντι , γνωστό ως «μπιάρι = πιώμα»,σε κάποιο σπίτι. Κατά την αποχώρησή τους εύχονται: «σ’ντι βουρ ουάρα κάμα γκίνι=και του χρόνου καλύτερα»
Το έθιμο κλείνει το απόγευμα με την εξαγωγή των κοσμημάτων από την γκəλιάτα στο μεσοχώρι. Αυτά πρέπει να είναι ασπρισμένα, γιατί αν έχουν μαυρίσει οι κάτοχοί τους θα πάθουν πολλές συμφορές κατά τη διάρκεια του έτους ή θα έχουν κακή παντρειά ή θα αργούσε το προξενιό. Από τα λουλούδια με τα οποία στολίζουν το γκιούμι, κρατούν και αποξηραίνουν μερικά για υγεία και τα τοποθετούν στο εικονοστάσι. Αυτά έβραζαν σε νερό και έλουζαν με το έγχυμα τους αρρώστους, αυτά έβαζαν στα προικιά για το σκώρο, αυτά έφεραν πάνω τους οι γερόντισσες σαν φυλαχτό, με αυτά θυμιάτιζαν τα σπίτια και για να αποτρέψουν τη βασκανία, αυτά έκαιγαν για να θεραπεύσουν με τον καπνό τον πονοκέφαλο και για να αποκτήσουν παιδιά οι άτεκνες. Από τα λουλούδια ,ως σύμβολα γονιμότητας της γης, οι κοπέλες και οι νιόπαντρες προσπαθούν με την τέλεση του δρώμενου να αποκομίσουν την γονιμότητα. Εδώ βλέπουμε να συμφύρεται(ανακατεύεται χωρίς τάξη) ο αποτρεπτικός με τον γονιμικό χαρακτήρα του δρώμενου.
Η παραπάνω περιγραφή του δρωμένου τηρείται σε όλα τα βλαχοχώρια με μικρές αποκλίσεις που αφορούν στα είδη των λουλουδιών της γκəλιάτας, στον στολισμό της γκəλιάτας με αργυρά ασημικά ,στη δοξασία ότι τα ασημικά που θα πλυθούν με το νερό της γκəλιάτα δεν μαυρίζουν ποτέ ,αλλα και στο ότι οι γυναίκες που τελούν το δρώμενο συνοδεύονται στο γλέντι από άντρες.
Στο Ξηρολίβαδο από ότι ρωτήσαμε τις γεροντότερες γυναίκες το δρώμενο της γκəλιάτας ταυτόχρονα θεωρούνταν και λιτανεία για βροχή.. Σαφώς πρόκειται για ενοποίηση δύο εθίμων ,του κλήδονα και της πιρπιρούνας, που ήταν επίκληση για βροχή. Αυτό άλλωστε γίνονταν και στη Σαμαρίνα όπως μας αναφέρουν οι άγγλοι αρχαιολόγοι Wace και Thompson στο έργο τους «Οι Νομάδες των Βαλκανίων».
Παρόλες τις παραλλαγές του εθίμου τόσο στους βλαχόφωνους έλληνες όσο και στους υπόλοιπους σε όλη την επικράτεια(θράκες, σαρακατσάνοι ,πόντιοι, μακεδόνες, θεσσαλοί ,πόντιοι ,νησιώτες, κρητικοί, μικρασιάτες, επτανήσιοι, ρουμελιώτες, ηπειρώτες, μωραϊτες, αρβανίτες κλπ) κοινά στοιχεία στο έθιμο του κλήδονα είναι ,το αμίλητο νερό, η ύπαρξη του δηλαδή του νερού και των λουλουδιών ως συμβόλων θεραπείας , αποτροπής του κακού, προφητείας και γονιμότητας, οι τρεις βρύσες, το υδροδοχείο που μεταφέρουν οι κοπέλες το νερό, τα ασπρισμένα κοσμήματα, τα τραγούδια που λένε, η «κατάκλιση» του υδροδοχείου με το νερό και τα λουλούδια το βράδυ της παραμονής του Αη Γιαννιού στον έναστρο ουρανό(να αστρονομιστεί) και άλλα πολλά.. Όλα αυτά τα βασικά κοινά στοιχεία του δρωμένου δείχνουν την κοινή τους καταγωγή που ανάγεται σαφώς σε τελετουργικά, μαγικοθρησκευτικά στοιχεία της αρχαιότητας.
Όπως γίνεται αντιληπτό ,από όσα ως τώρα παρατέθηκαν ο κλήδονας αποτελούσε στις παραδοσιακές κοινωνίες ένα δρώμενο ,δια του οποίου όλα τα θηλυκά μέλη της κοινότητας επιζητούσαν να προβλέψουν τον μελλοντικό τους σύντροφο, παρόλο που για αυτό αποφάσιζαν πάντα οι γονείς τους; Και οι ίδιες δεν είχαν καμμιά πρωτοβουλία.. Μετέπειτα η τέλεση του δρώμενου αποτελούσε μια ευκαιρία για έξοδο από το σπίτι και για κάποια μορφή «γνωριμίας» των νέων, μια ευκαιρία απελευθέρωσης από τις αυστηρές πειθαρχίες που επέβαλε η βλάχικη κοινωνία.. Η απελευθέρωση εν τούτοις αυτή υπάκουε και πάλι σε κάποιους κοινωνικούς κανόνες και βάσει αυτών τελούνταν το δρώμενο. Ετσι ερμηνεύεται και η μεταγενέστερη θεώρηση του δρώμενου του κλήδονα ως «νυφοπάζαρου».
Στις μέρες μας το θρησκευτικό ή ορθότερα το μαγικοθρησκευτικό στοιχείο έχει εκπέσει και το τελετουργικό στοιχείο ,που συνήθως προβάλλεται , μετατίθεται σε ένα παιχνίδι κοινωνικών σχέσεων, σε μια διασκέδαση ,σε ένα γλέντι. Όταν μάλιστα παρουσιάζεται σε κάποιο φεστιβαλ διαφαίνεται ότι οι κοπέλες που συμμετέχουν στο δρώμενο δεν αναζητούν βέβαια τον μελλοντικό τους σύζυγο αλλα συμμετέχουν στα τελούμενα εν είδει λαϊκού θεάτρου.
Ωστόσο ,μολονότι , η μαγικοθρησκευτική πίστη που εξέθρεψε αυτό το δρώμενο έχει εκλείψει ,το ίδιο εξακολουθεί να συγκινεί. Η αγάπη και η αγωνία για την παράδοση και την πιστή της τήρηση εξαρτάται από εμάς τους ίδιους που με τις ενέργειές μας οφείλουμε να αποδείξουμε ότι πραγματικά την αγαπούμε ,τη σεβόμαστε ,σεβόμενοι όμως και τα σύμβολα που την εκφράζουν. Η παράδοση πρέπει να θεωρηθεί ως μια μετα-ιστορική πραγματικότητα με δυναμικό χαρακτήρα.


23 Ιουν 2010

Ποδοσφαιρικό Πρωτάθλημα Ζαγορίου

Όπως μας ενημέρωσε ένας αναγνώστης χτες, ο τελευταίος αγώνας της Βοβούσας με τον Ελαφότοπο θα γίνει στον Ελαφότοπο. Και αυτό γιατί όπως δείχνουν και οι φωτογραφίες, το γήπεδο ποδοσφαίρου των Ασπραγγέλων έγινε ... γήπεδο τέννις.

14 Ιουν 2010

Ποδοσφαιρικό Πρωτάθλημα Ζαγορίου

Αγαπητό «ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΒΩΒΟΥΣΑΣ»

ΘΕΜΑ: «Είστε σίγουροι ότι στο γήπεδο Ασπραγγέλων μπορεί να γίνει αγώνας;»
Πράγματι, βάζετε ένα σοβαρό ερώτημα.
Η ιστορία αυτή όμως, χρόνια τώρα απαντάει με τον ίδιο τρόπο «άστα μωρά παιδιά είναι θα παίξουν, ντόρος να γίνεται»

Δεν γνωρίζουμε βέβαια αν επισκέπτεστε την ιστοσελίδα μας η οποία ανοίγει στη διεύθυνση: http://zagoriou.blogspot.com/
Εμείς σας έχουμε στη "λίστα" μας καιρό τώρα.
Εκεί λοιπόν, αναρτήσαμε το θέμα «Ποδοσφαιρικό Πρωτάθλημα Ζαγορίου - ΜΟΥΝΤΙΑΛΙΤΟ ΖΑΓΟΡΙΟΥ» στο διατυπώνονται απόψεις και αιτήματα σχετικά με το Πρωτάθλημα και έχει περάσει το θέμα σε αρκετά blog, με πρώτη δημοσίευση στο: «http://www.sportsioannina.gr/erasitexniko-protathlima.html?start=5».
  Κάποιος θα άκουσε ...
Με Ζαγορίσιους χαιρετισμούς

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΝΕΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
ΓΙΑ ΤΑ ΚΟΙΝΑ ΚΑΙ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΤΟΥ ΖΑΓΟΡΙΟΥ

Πρόγραμμα Ζαγορισιακού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου

25/07/10 Γήπεδο Φλαμπουραρίου
Φραγκάδες-Βωβούσα

31/07/10 Γήπεδο Φλαμπουραρίου
Α. Πεδινά-Βωβούσα

04/08/10 Γήπεδο Ασπραγγέλων
Ελαφότοπος-Βωβούσα

 καθόλου άσχημα επιτέλους μπορεί να έχουμε και αρκετό κόσμο από το χωριό τις πρώτες δύο αγωνιστικές!



Tsamitrakos


13 Ιουν 2010

Δημοτικές εκλογές 2010

Νόμος του κράτους και τυπικά είναι πλέον ο «Καλλικράτης» (Ν 3852/2010), καθώς δημοσιεύθηκε στο Φύλλο 87 της Εφημερίδας της Κυβέρνησης.
Σχετικά με το Δήμο Ζαγορίου και τη Βοβούσα  περιληπτικά ισχύουν τα εξής:
1) Θα υπάρχουν 17 Δημοτικοί σύμβουλοι. Άρα και κάθε συνδυασμός θα πρέπει να έχει από 17 μέχρι 26 υποψηφίους. Ο υποψήφιος δήμαρχος θα πρέπει να είναι πάνω από 21 χρονών και οι σύμβουλοι πάνω από 18. Αν κάποιος συνδυασμός δεν πάρει το 50% των ψήφων θα υπάρξουν επαναληπτικές.
2) Στη Βοβούσα θα βγάλουμε 1 εκπρόσωπο κοινότητας που θα έχει δικαίωμα ψήφου σε θέματα που αφορούν την κοινότητα. Η εκλογή του θα είναι ανεξάρτητη από αυτήν του Δημάρχου (δηλαδή ο εκπρόσωπός μας μπορεί να μην ανήκει στην ίδια παράταξη με αυτή του δημάρχου).
3) Οι εκλογές φέτος θα γίνουν το Νοέμβριο και το νέο συμβούλιο θα αναλάβει από 1 Ιανουαρίου 2011.  Οι επόμενες εκλογές θα γίνουν την 1η εβδομάδα του Ιουνίου του 2014 και το νέο συμβούλιο θα αναλάβει από 1 Σεπτεμβρίου 2014. Η θητεία από εκεί και πέρα θα είναι για 5 χρόνια και οι εκλογές θα γίνονται  πάντα Ιούνιο και η τοποθέτηση Σεπτέμβριο.
Για να κατεβάσετε σε ηλεκτρονική μορφή το τελικό σχέδιο του νόμου κάντε κλικ εδώ: ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ

10 Ιουν 2010

Παρουσίαση Φωτογραφικού Λευκώματος

Κλήρωση Ζαγορισιακού Πρωταθλήματος


Έγινε η κλήρωση!
Οι αντίπαλοι της Βωβούσας είναι:
Άνω Πεδινά
Ελαφότοποι
Φραγκάδες

3 Ιουν 2010

Προεκλογικά.

Νωρίς νωρίς άρχισαν να έρχονται οι υποψήφιοι Δήμαρχοι στο χωριό μας. Μακάρι να έχουν τέτοια θέρμη και μετά τις εκλογές!!!

Παραδοσιακό Πανηγύρι!!!

Την ερχόμενη Δευτέρα το μεσημέρι, στη Στοά Λούλη, η αγαπημένη μας ορχήστρα του Ηλία Πλαστήρα θα μας διασκεδάσει με πολύ ομορφά ακούσματα της περιοχής. Αν μαζευτούμε και πολλοί Βοβουσιώτες θα τους βάλουμε να μας παιξουν και τα δικά μας!!!

Αρραβώνες!!!

Το προηγούμενο Σαββατοκύριακο η κόρη του Γιώργου και της Άννας Καζάνα, Αγγελική, αρραβωνιάστηκε. Λεπτομέρειες για τον "Τυχερό" δεν γνωρίζουμε. Εμείς ευχόμαστε να ζήσουν, καλά στέφανα και ο γάμος στη ....Βοβούσα!!!