Βωβούσα

Άποψη της Βωβούσας από τη νότια είσοδο στο χωριό

Κτισμένη στις δύο όχθες του ποταμού Αώου, η Βωβούσα (Μπαϊεάσα στα βλάχικα), κοσμείται στο κέντρο της με ένα από τα ωραιότερα μονότοξα πέτρινα γεφύρια του Ζαγορίου που κτίστηκε το 1748 από τον Αλέξιο Μήσιο. Ενταγμένη στο Ανατολικό Ζαγόρι η Βωβούσα γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη κατά την περίοδο της αυτονομίας του Ζαγορίου στα πλαίσια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Ιστορικά εμφανίζεται πριν 1000 χρόνια με πέντε οικισμούς (το Μπαϊτάνι, η Πλάκα, η Αγία Παρασκευή, η Τσιάσκα και ο Άγιος Δημήτριος) που αργότερα ενώθηκαν σε ένα. Τα πρώτα στοιχεία για τον πληθυσμό της Βωβούσας υπάρχουν από το 1801, όταν η πανούκλα κτύπησε την περιοχή, με εκατοντάδες νεκρούς.

Στην απογραφή του 1817 ζούσαν 270 οικογένειες με 2500 κατοίκους. Την ίδια χρονιά ληστρικές επιθέσεις Αλβανών και Βλάχων αναγκάζουν περισσότερες από 120 οικογένεις σε φυγή και αποδημούν. Στο χρονικό διάστημα από το 1824 έως το 1831, λόγω των ληστρικών επιδρομών, η Βωβούσα έμεινε ακατοίκητη.

Μετά την απελευθέρωση του 1913 η Βωβούσα απαλλάχτηκε από κάθε είδους επιδρομών και ακολούθησε μια ειρηνική πορεία έως το 1940. Το 1943 κάηκε από τους Γερμανούς. Διασώθηκε μόνον η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, αξιόλογο μνημείο του χωριού.

Το χωριό ξαναζωντανεύει στα τέλη της δεκαετίας του 50 με αρχές του 60, όπου οι λίγες οικογένειες που επιστρέφουν μέσα από δύσκολες συνθήκες ασχολούνται με την υλοτομία και την κτηνοτροφία.

Σήμερα η βασική απασχόληση των κατοίκων είναι η υλοτομία μέσω του Δασικού Συνεταιρισμού που αποτελείται από 33 μέλη. Επίσης λειτουργούν και 6 βιοτεχνίες κατεργασίας ξυλείας, στη θέση «Πριόνια», όπου παράγεται κυρίως οικοδομική ξυλεία.

Πλησιάζοντας στη Βοβούσα από το Φλαμπουράρι, οδηγώντας μέσα στην κατάκλειστη βαθυπράσινη κοιλάδα του Αώου, έχεις την απόλυτη αίσθηση ότι μπαίνεις στα σώψυχα της μεγάλης ελληνικής οροσειράςτης Πίνδου. Το χωριό λέγεται Βοβούσα από τη βοή του νερού, από το ποτάμι. Η εικόνα του χωριού καθώς το κόβει στα δύο ο Αώος μέσα σε μια κοιλάδα στα 1.000 υψόμετρο, τριγυρισμένη από θεόπυκνα αδιαπέραστα δάση με οξιές, έλατα και μαυρόπευκα, είναι κάτι που δεν ξεχνιέται εύκολα.

Το παραδοσιακό γεφύρι της Βωβούσας

Βλαχοχώρι είναι η Βωβούσα. Όμως όχι τυπικό χωριό κτηνοτρόφων. Ζούσαν πάντα υλοτόμοι εδώ. Η Βωβούσα είναι το ανατολικότερο χωριό στο Ανατολικό Ζαγόρι. Στο Βλαχοζάγορο όπως λέγεται. Σήμερα ζουν εδώ κάπου 70 άτομα. Διασχίζουμε την περίφημη γέφυρα του 1748 και περπατάμε στις σκόρπιες γειτονιές του χωριού. Παντού βλέπουμε ξύλινα κτίσματα. Η αφθονία του ξύλου το κάνει δομικό υλικό διά πάσα χρήση: σπίτια, αποθήκες, αχυρώνες, στάβλοι, μέχρι και γκαράζ ξύλινα είδαμε.

Απόγευμα ανεβαίνουμε στο Αλώνι να θαυμάσουμε τη θέα. Ενα τζιπάκι έρχεται δίπλα μας. Είναι ο Στέφανος Σταγκογιάννης, ένας από τους φύλακες του Εθνικού Πάρκου στη Βάλια Κάλντα. «Περιπολούμε για λαθροθήρες, ενημερώνουμε τον κόσμο στον δρυμό, κάνουμε πυρασφάλεια», εξηγεί. Η Βωβούσα βρίσκεται ακριβώς δίπλα στη Βάλια Κάλντα. «Εχει καμιά 80αριά αρκούδες γύρω», μου λέει ο πρόεδρος. «Αλλά τις έχουμε συνηθίσει και τις αγαπάμε…». Βράδιασε κι εμείς ζεσταινόμαστε στο τζάκι, μασουλώντας βλαχοτύρι και λουκάνικα. Ο Αώος ακούγεται βουερός έξω από το παράθυρο. Μόνο αυτόν ακούμε. Ούτε τις βίδρες ούτε τις μεγάλες πέστροφες ακούμε. Ούτε τα αγριόγιδα και τα ζαρκάδια που χάνονται στα δάση ακούμε. Η πράσινη κοιλάδα της Πίνδου καταπίνει όλους τους ήχους γύρω από το χωριό των ξυλοκόπων…

ΒΑΛΙΑ ΚΑΛΝΤΑ

Η Βωβούσα γειτνιάζει με τον Εθνικό Δρυμό της Βάλια Κάλντα, που στα βλάχικα θα πει ζεστή κοιλάδα και αυτό της προσδίδει μεγάλη φυσική ομορφιά και γεωφυσικό ενδιαφέρον, καθώς βρίσκεται ανάμεσα σε μεγάλους ορεινούς όγκους. Ειδικότερα η γύρω περιοχή χαρακτηρίζεται από φαράγγια, κοιλάδες, βάραθρα, υπέροχα δάση και μεγάλη ποικιλία φυτών. Εδώ είναι και το περίφημο Αρκουδόρεμα, το τόσο αγαπητό στους λάτρεις της πεζοπορίας. Η Βάλια ντε λα Ούρσα, η κοιλάδα της αρκούδας, φιλοξενεί το Αρκουδόρεμα, που είναι παραπόταμος του Αώου. Πηγάζει από τη Βάλια Κάλντα και στο διάβα του σχηματίζει μικρούς καταρράκτες, οι οποίοι χύνονται σε λιμνούλες, πολύ καλές για βουτιές και κολύμπι.

Στο χωριό υπάρχουν ξενώνες, ενώ δεν λείπουν και οι ευκαιρίες για καγιάκ και ράφτινγκ στον ποταμό. Λίγο πριν την είσοδο του χωριού, υπάρχει η θέση Κολύμπι. Θέση όνομα και πράμα, αφού, όταν υπάρχει σωστό ύψος νερού, το καλοκαίρι, οι επισκέπτες βουτούν και απολαμβάνουν το πάντα δροσερό νερό του Αώου. Από τη Βωβούσα μπορείς να περάσεις στην Βάλια Κάλντα, μέσω ενός χωματόδρομου. Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 1.000 μέτρων και απέχει από για Γιάννενα 70 χιλιόμετρα και βρίσκεται, περίπου 60 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Μετσόβου. Τις καλές μέρες του χειμώνα "πιάνει" πολύ χιόνι που σκεπάζει τα πάντα δημιουργώντας ένα παραμυθένιο σκηνικό.

ΦΑΓΗΤΟ

Η χορτόπιτα της Ελευθερίας

Στον Ξενώνα Βοβούσα ο Βίκτωρας Δρούγιας σερβίρει καταπληκτικά παϊδάκια, λουκάνικα και πολύ καλό κρασί. Η σύζυγος Ελευθερία κάνει και νόστιμα μαγειρευτά αλλά και πολύ πετυχημένες πίτες.

Στο "Καταφύγιο Βάλια Κάλντα" θα βρείτε ψητά και εξαιρετικά μαγειρευτά (εξαιρετική φασολάδα και πολύ ωραίο αρνάκι φρικασέ!).

Η ψησταριά του Άγγελου είναι από τα παλιότερα μαγαζιά και έχει πολύ καλές σούβλες, ψητά, κεμπάπ, κοκορέτσι κ.λπ. Στέκι κυνηγών.

ΔΙΑΜΟΝΗ

Ξενώνας Κερασιές

Ξενώνας Βοβούσα, τηλ. 2656022555. Συμπαθητικός ζεστός ξενώνας με πλήρως εξοπλισμένα μεγάλα δωμάτια. Από 60 € το δίκλινο με παραδοσιακό πρωινό. Μείναμε εδώ το Φεβρουάριο του 2004 στο δωμάτιο Νο 5 τρία άτομα προς 55 € με πρωινό αλλά δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί το ισόγειο (ο χώρος του καθιστικού).

Ενοικιαζόμενα Δωμάτια Αντώνης Ακρίβης, τηλ. 2656022863. Απλά ζεστά δωμάτια με στοιχειώδεις ανέσεις. Από 40 € το δίκλινο.

Καταφύγιο "Βάλια Κάλντα", τηλ. 2656022200. Λίγο πριν από τη Βοβούσα (όπως έρχεστε από Φλαμπουράρι) θα συναντήσετε ένα θαυμάσιο καταφύγιο, πολύ καλόγουστα διακοσμημένο, σύγχρονο και με πάρα πολλές ανέσεις.

Ξενώνας Κερασιές, τηλ. 2656023003. Δέκα αυτόνομα διαμερίσματα με κουζινάκι, αυτόνομη θέρμανση, A/C, TV, τζάκι, βιβλιοθήκη κλπ. Από 70 € με πρωινό.

Ξενώνας Δρούγκια, τηλ. 2656031364.

Ξενώνας Αυδίκου, τηλ. 2656031050.

ΑΝΑΡΤΗΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 13/12/2009 ΣΤΟ: http://partetavouna.blogspot.com/